Wat doet de provincie?

Het is voor veel mensen niet duidelijk wat de provincie doet. Er is weinig rechtstreeks contact tussen provincies en burgers. Daarom wordt er door de provincie veel aan voorlichting gedaan. Want ook op het provinciale niveau van de overheid hebben mensen mogelijkheden om betrokken te zijn bij het beleid en de uitvoering ervan.

Taken van de provincie – niet alles staat vast

Provincies hebben vaste taken die in de wet zijn vastgelegd, en daarnaast een ‘open huishouding’, zoals vastgelegd in artikel 124 van de Grondwet. Dat betekent dat ze ook andere taken op zich mogen nemen. Hoe ze dat aanpakken, mogen provincies zelf beslissen.

De taken van de provincies liggen vooral op de volgende terreinen:

Duurzame ruimtelijke ontwikkeling

Nederland is een dichtbevolkt land. Er moet niet alleen ruimte zijn voor de inwoners, maar ook voor infrastructuur, bedrijven, landbouw en natuur. Die belangen botsen regelmatig. Het is daarom belangrijk om de ruimte goed te verdelen. Dit is een belangrijke taak voor de provincie. Zij bepaalt waar woningen, bedrijventerreinen en natuurgebieden komen. Daarnaast is de provincie samen met de waterschappen verantwoordelijk voor het waterbeheer.

Milieu, energie en klimaat

De provincie moet zorgen voor een veilige en schone leefomgeving. Grote bedrijven die het milieu belasten hebben daarom een milieuvergunning van de provincie nodig. De provincie controleert de productie en het vervoer van gevaarlijke stoffen. Verder stimuleert de provincie de productie en het gebruik van duurzame energie en wijst zij bijvoorbeeld locaties voor windmolens en zonne-energieparken aan.

Vitaal platteland en natuurbeheer

De provincie moet het platteland leefbaar houden, bijvoorbeeld door te zorgen voor voldoende voorzieningen zoals openbaar vervoer, zorg en onderwijs. En door te zorgen dat boerenbedrijven en andere ondernemers op het platteland genoeg kunnen verdienen om hun bedrijf in stand te houden. Een manier om dat te doen is recreatie te stimuleren. Versterking van de natuur is ook een taak van de provincie. Het aanleggen en onderhouden van natuurgebieden en het verschaffen van subsidies voor milieuvriendelijke projecten vallen hieronder.

Regionale bereikbaarheid

De provincie moet ervoor zorgen dat alle regio’s in de provincie goed bereikbaar zijn. Zij is dan ook verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van wegen, tunnels en bruggen. Dat geldt niet voor de snelwegen, want die worden door het Rijk verzorgd. Het geldt ook niet voor straten in dorpen en steden, want daar zijn de gemeenten verantwoordelijk voor. Wel bepaalt de provincie welke bedrijven het openbaar vervoer in en tussen regio’s mogen uitvoeren.

Regionale economie

Elke provincie probeert de werkgelegenheid te bevorderen. Daarom wil zij een gunstig vestigingsklimaat voor bedrijven creëren. Dat kan onder meer door een goede bereikbaarheid van bedrijventerreinen en door subsidies voor onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten.

Cultuur en monumentenzorg

De zorg voor de culturele eigenheid van de provincie behoort ook tot de kerntaken. Het beheer van het cultureel erfgoed en de monumentenzorg liggen voor een deel in handen van de provincie. Sommige monumenten vallen onder de verantwoordelijkheid van het Rijk of van de gemeente.

Toezicht op de gemeenten

Ten slotte controleert de provincie of de gemeenten goed met hun geld omgaan. Provincies bevorderen ook de samenwerking tussen gemeenten en houden toezicht op de kwaliteit van het lokaal bestuur.